Phát triển xanh ngành cao su: Tiêu chí để mở rộng thị trường

Tăng trưởng xanh và phát triển bền vững hiện là xu thế tất yếu để các doanh nghiệp vươn ra thị trường thế giới và tăng cạnh tranh. Các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cao su cũng không ngoại lệ, nhất 🌼là các thị trường châu Âu, Mỹ hiện đưa ra nhiều yêu cầu về bảo vệ môi trường, phát triển xanh đối với các mặt hàng cao su xuất khẩu của Việt Nam.

Xanh từ cao su tiểu điền

Phát triển xanh và bền vững theo xu thế và các tiêu chí của nhà nhập khẩu sản phẩm cao su Việt Nam trở thành yêu cầu bắt buộc phải đáp ứng. Nếu chỉ riêng các doanh nghiệp thực hiện tiêu chí phát triển xanh, vẫn chưa đủ để đưa ngành cao su Việt Nam phát triển toàn diện. Chính vì vậy, ngoài các chiến lược tăng trưởng xanh của các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cao su, các doanh nghiệp cũng đặt trách nhiệm dìu dắt cao su tiểu điền cùng phát triển.

Nắm bắt xu thế này, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cao su đã không ngừng lập chiến lược tăng trưởng và phát triển xanh, đảm bảo lộ trình cho các đơn vị. Theo đó, Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam đã phát động chiến lược tăng trưởng xanh đối với các đơn vị trực thuộc tập đoàn, thực hiện từ vườn cây cho khai thác đến nhà máy chế biến và các khu công nghiệp.

Theo ông Nguyễn Văn Tược, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cao su Phước Hoà, để có hợp đồng lâu dài với các đối tác nhập khẩu, công ty phải thực hiện theo quy trình để giữ vững chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó, công ty cũng in mã QR lên sản phẩm để khách hàng kiểm chứng. Chính vì truy xuất nguồn gốc để xây dựng lòng tin với khách hàng, cao su Phước Hoà vừa đảm bảo nguồn nguyên liệu xanh của nông trường, vừa hỗ trợ cho các hộ sản xuất cao su tiểu điền thực hiện sản xuất xanh.

Chính vì vậy, cao su Phước Hoà đặt ra các tiêu chí sản xuất xanh cho các tiểu điền sản xuất để có thể trở thành chuỗi liên kết bền vững. Để thực hiện đúng tiêu chí, công ty phải xây dựng kế hoạch để cùng thực hiện. Trước khi sản xuất, công ty đã xác định phát triển bền vững là điều kiện tiên quyết trong hiện tại và trong tương lai. Tuy nhiên, các hộ tiểu điền không chịu bỏ chi phí nên công ty sẽ hỗ trợ để đồng thực hiện tốt các tiêu chí xanh này.

Theo lộ trình đến năm 2050, cao su Phước Hoà phải thực hiện 100% phát triển xanh. Rất may mắn, các tiêu chí xanh rất gần với tiêu chí phát triển bền vững nên chỉ cần công ty ráp lại sẽ hoàn thành chuỗi.

Thêm vào đó, tiêu chí xanh được áp dụng từ vườn cây của các nông trường. Người công nhân là người quản lý trực tiếp vườn cây được giao, đảm bảo không rác, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để dọn thực vật như cỏ, cây leo trong vườn. Thay vào đó, các loại cỏ cây này được phát dọn định kỳ.

Theo ông Lê Văn Doanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Công ty TNHH MTV Cao su Phú Riêng, huyện Phú Riềng, Bình Phước cũng đã tiếp cận với tiêu chí phát triển rừng bền vững. Đến năm 2023, công ty có 10/12 nông trường đạt chứng chỉ rừng bền vững. Chứng chỉ rừng bền vững này mang lại hiệu quả tốt cho công ty Phú Riềng, đó là ý thức của người lao động chấp hành tốt các quy định về sản xuất xanh của công ty, chất lượng sản phẩm cao su nâng lên rõ rệt.

Đối với các doanh nghiệp có sản phẩm chế biến từ cao su, phát triển bền vững là tiêu chí hàng đầu để mở rộng thị trường, đưa hàng hoá đến các thị trường khó tính như: châu Âu, Mỹ, Anh, nguồn nguyên liệu phải đảm bảo truy xuất được nguồn gốc, sản xuất và quản lý theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Tái sử dụng các nguồn lực tự nhiên

Để vận hành một nhà máy chế biến mủ cao su hay một nhà máy chế biến gỗ cao su, nguồn năng lượng được sử dụng rất lớn. Đây chính là vấn đề liên quan đến phát triển bền vững, lâu dài có liên quan đến môi trường sống của con người và người lao động trong khu vực nông trường cao su.

Vì vậy, tái sử dụng nguồn nước và năng lượng mặt trời hiện đang được các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cao su sử dụng triệt để. Theo ông Nguyễn Danh Khương, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Cao su kỹ thuật Đồng Phú, mấy năm nay Đồng Phú sản xuất sản phẩm xanh và thân thiện với môi trường. Công ty sử dụng hệ thống lò hơi tầng sôi đốt bằng nguyên liệu biomas, sản phẩm thử của cây cao su sau thanh lý, tạo sự thân thiện cho môi trường và sức khỏe người lao động.

Hiện nay, nguồn năng lượng được sử dụng trong nhà máy và công ty là nguồn điện áp mái, năng lượng mặt trời, thực hiện các tiêu chí tạo nên sản phẩm xanh theo yêu cầu của thị trường châu Âu trong những năm sắp tới.

Tại các khu công nghiệp Nam Tân Uyên, Bắc Đồng Phú, hay các nhà máy chế biến do các công ty cao su đầu tư và quản lý thì vấn đề môi trường được thực hiện nghiêm ngặt. Đặc biệt, nguồn nước sau khi qua xử lý được tái sử dụng cho các hoạt động kinh tế tiếp theo trong khuôn viên nhà máy, nhà xưởng. Ngoài đặt hệ thống quan trắc tự động, cao su Phú Riềng còn làm hồ nuôi cá Koi và một số giống cá cảnh khác để kiểm tra quy trình cuối của xử lý nước thải về độ sạch của nước.

Theo ông Phạm Phi Điểu, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Khu công nghiệp Bắc Đồng Phú, các doanh nghiệp phải xử lý đặt loại B để khi về khu công nghiệp sẽ xử lý đạt loại A. Sau đó mới thải ra môi trường. Khi xử lý cuối này sẽ gửi thông số về Sở tài nguyên môi trường Bình Phước theo chu kỳ 5 phút/lần.

Còn bà Lê Thị Xuyến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến gỗ Thuận An chia sẻ, để đảm bảo xuất khẩu thì sản phẩm phải đủ điều kiện đáp ứng về an toàn lao động và môi trường. Hàng năm, các khách hàng châu Âu yêu cầu công ty đánh giá và báo cáo các tiêu chuẩn liên quan đến an toàn lao động và vệ sinh môi trường làm việc. Có nhiều khách hàng yêu cầu phải có hệ thống chữa cháy tự động thì mới đặt hàng.

"Thực tế ngành cao su phát triển đồng bộ chiến lược tăng trưởng xanh, phát triển bền vững đã mang lại nhiều lợi ích lớn hơn trong sản xuất và kinh doanh. Việc đầu tư vào các trang thiết bị hiện đại sẽ góp phần giảm bớt các công việc thủ công, tăng năng suất lao động; đồng thời đầu tư và mở rộng thị trường cũng giúp các d꧒oanh nghiệp nâng cao giá trị sản phẩm, không bị động và chủ động cả thị trường trong nước cũng như thꦜị trường xuất khẩu truyền thống", bà Lê Thị Xuyến cho biết thêm.