Luật Đất đai tạo động lực thu hút đầu tư

✤Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024  với nhiều điểm mới được kỳ vọng sẽ tạo ra làn sóng thu hút đầu tư vào các lĩnh vực liên quan như: bất động sản nhà ở, bất động sản công nghiệp và phát huy hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp.

Đây là nhận định của các chuyên gia tại Hội thảo “Luật Đất đai 2024: Giải pháp thực thi hiệu quả cho nhà đầu tư” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức tại Tp. Hồ Chí Minh, ngày 17/7.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC thông tin, Luật Đất đai năm 2024 đã được Quốc hội khóa XV thông qua và sẽ có hiệu lực từ 01/8/2024, với nhiều điểm mới đáng chú ý như: Bổ sung quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân đối với đất đai; sửa đổi quy định về phân loại đất; tiếp tục hoàn thiện về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân; bổ sung quy định về phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất.

Ngoài ra, Luật Đất đai 2024 còn có các điều khoản phân cấp, phân quyền cho địa phương để phù hợp với thực tế từng địa phương và luật hóa các quy định đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông nguồn lực đất đai để phát triển đất nước. Việc hiểu đúng và áp dụng hiệu quả Luật Đất đai 2024 sẽ giúp doanh nghiệp, trong đó có cộng đồng doanh nghiệp FDI, tận dụng tốt cơ hội từ khung pháp lý mới để thúc đẩy hoạt động động sản xuất, kinh doanh.

Ông Châu Việt Bắc, Phó Tổng thư ký VIAC nhận định, Luật Đất đai 2024 giữ vị trí trung tâm trong hệ thống pháp luật về đất đai và có mối liên hệ với nhiều luật, quy định khác, có tác động đến nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Khi có hiệu lực, Luật Đất đai 2024 được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều tác động mạnh mẽ, là tiền đề góp phần thay đổi tình hình đầu tư kinh doanh của không chỉ các ngành liên quan mật thiết như: bất động sản mà còn trợ lực phát triển cho nhiều thị trường có liên quan như thị trường tài chính, xây dựng, dịch vụ,…

🐼“Liên quan đến hoạt động đầu tư, Luật Đất đai 2024 cho thấy, nhiều cải tiến khi đã có sự bổ sung các quy định về nguyên tắc sử dụng đất, cơ chế về giao đất, cho thuê đất, cân bằng quyền lợi và vị thế của nhà đầu tư và người có đất bị thu hồi khi đưa ra những quy định hoàn thiện liên quan tới bồi thường, hỗ trợ tái định cư. 

Như vậy, trong tương lai nhà đầu tư sẽ được tiếp cận với đất đai một cách thuận lợi hơn, thủ tục hành chính cũng đơn giản, thông thoáng hơn, người dân cũng được hưởng lợi khi giá đất bình ổn hơn, xoá bỏ nhiều vướng mắc pháp lý còn tồn tại. Do đó, đến trước thời điểm luật có hiệu lực, nhà đầu tư cần nhanh chóng trang bị những kiến thức, thông tin cần thiết để hoạt động hiệu quả trong bối cảnh khung khổ pháp lý mới”, ông Châu Việt Bắc nêu góc nhìn.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội nhấn mạnh, Chính phủ đang trong quá trình ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết thực thi các luật liên quan bất động sản gồm Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản để các luật này sớm đi vào thực tế. Nói riêng về Luật Đất đai được xây dựng với triết lý thị trường – minh bạch – công bằng, không tập trung hay ưu tiên bất kỳ một phân khúc nào mà hướng đến sự điều chỉnh toàn diện cả về chủ thể, loại đất, loại dự án.

Về chủ thể, thay đổi quan trọng nhất là nới rộng đối tượng được tiếp cận, sở hữu đất đai cho cả người có quốc tịch Việt Nam đang định cư ở nước ngoài thay vì trước đây chỉ có người Việt Nam ở trong nước có quyền này. Việc nới rộng đối tượng tiếp cận đất đai lần này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy làn sóng đầu tư về quê hương từ người Việt Nam ở nước ngoài. Theo đó, việc được sở hữu nhà, đất sẽ là động lực để kiều bào tích cực tham gia vào các hoạt động đầu tư lâu dài ở trong nước, bao gồm cả đầu tư sản xuất kinh doanh thay vì chỉ gửi tiền về như trước đây.

Đáng chú ý, với đất nông nghiệp, Luật Đất đai 2024 cho phép sử dụng kết hợp đất đa mục đích, nhà đầu tư có thể dùng một phần diện tích đất nông nghiệp để xây dựng các công trình phụ trợ như: nhà kho, nhà nghỉ tạm cho lao động, hay công trình dịch vụ du lịch nông nghiệp. Cơ chế này đã tháo được “nút thắt” tồn tại trong nhiều năm, tạo điều kiện để thu hút đầu tư vào sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, nông nghiệp sinh thái, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho sản xuất nông nghiệp.

Liên quan đến bất động sản công nghiệp, các chuyên gia cho rằng Luật Đất đai mới mang lại nhiều lựa chọn hơn cho các nhà đầu tư khi có thể thuê đất trả tiền sử dụng đất hàng năm hoặc thuê đất trả tiền sử dụng đất một lần, tùy theo nhu cầu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, Luật Đất đai mới chỉ đưa ra bộ khung chính sách.

Để việc phát huy hiệu quả và giảm thiểu rủi ro, xung đột cho các đối tượng được điều chỉnh, các thông tư, nghị định hướng dẫn thi hành Luật cần làm rõ khái niệm “người gốc Việt Nam” và người (có quốc tịch) Việt Nam ở nước ngoài trong đối tượng được sở hữu đất đai, nhà ở tại Việt Nam. Với nội dung cho phép xây dựng công trình phụ trợ trên đất nông nghiệp cần quy định chi tiết tỷ lệ diện tích được xây dựng, thời hạn sử dụng các công trình…

Trong khi đó, việc ban hành bảng giá thuê đất cần có hướng dẫn, quy định cụ thể với trường hợp nhà đầu tư thuê đất trả tiền sử dụng đất một lần vào đầu chu kỳ có bị thu bổ sung khi điều chỉnh giá sau đó hay không để tạo sự thông suốt, minh bạch trong thực thi.