Đề xuất tiếp tục giảm thuế VAT 2% đến hết tháng 6/2025

* Bảo đảm dễ thực hiện và tạo thuận lợi cho người nộp thuế

Trình bày tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT), Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, trong năm 2024, Chính phủ tiếp tục chủ động nghiên cứu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân gắn với công tác xây dựng, giao dự toán ngân sách nhà nước hàng năm để bảo đảm khả năng cân đối của ngân sách nhà nước cũng như để các địa phương chủ động trong việc thực hiện dự toán cân đối ngân sách địa phương.

Các giải pháp về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã và đang được thực hiện cho đến hết năm 2024 với quy mô hỗ trợ khoảng 191 nghìn tỉ đồng (trong đó: số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn là khoảng 95 nghìn tỉ đồng; số tiền thuế, phí, lệ phí được giảm khoảng 96 nghìn tỉ đồng).

Nội dung trình Quốc hội lần này có phạm vi tương tự như các Nghị quyết đã được ban hành. Đó là giảm 2% thuế suất thuế VAT, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như: Viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Về tác động, Phó Thủ tướng Chính phủ cho hay dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước trong 6 tháng đầu năm 2025 tương đương khoảng 26,1 nghìn tỉ đồng (khoảng 4,35 nghìn tỉ đồng/tháng, trong đó giảm ở khâu nội địa khoảng 2,85 nghìn tỉ đồng/tháng và giảm ở khâu nhập khẩu khoảng 1,5 nghìn tỉ đồng/tháng).

Năm 2024, số thuế VAT được giảm theo Nghị quyết số 110/2023/QH15 và Nghị quyết số 142/2024/QH15 ước khoảng 49 nghìn tỉ đồng.

Thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí với phạm vi áp dụng chính sách theo đề xuất của Chính phủ.

Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ làm rõ các giải pháp để xử lý vướng mắc, bất cập, bảo đảm mục tiêu dễ thực hiện và tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Về thời hạn giảm thuế VAT đến hết tháng 6/2024, ông Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội nhất trí với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc đề xuất ban hành và thực thi chính sách giảm thuế VAT trong thời gian qua được thực hiện tương đối ngắn hạn. Có ý kiến đề nghị áp dụng chính sách trong năm 2025, bảo đảm chính sách đủ thời hạn để hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, tránh việc đề xuất gia hạn chính sách.

* Cần có các biện pháp đồng bộ, dài hạn

Thảo luận ở hội trường, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (tỉnh Bến Tre) ủng hộ rất cao các giải pháp của Chính phủ để tiếp tục tháo gỡ các khó khăn vướng mắc hỗ trợ cho phát triển doanh nghiệp. Từ năm 2022 đến nay, việc liên tục áp dụng chính sách giảm thuế VAT 2% đã có những tác động rất tích cực kích thích quá trình sản xuất tái đầu tư của doanh nghiệp cũng như kích thích tiêu dùng. Đây là một trong ba trụ cột truyền thống để chúng ta thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Trúc Sơn, việc giảm thuế VAT trong 6 tháng đầu năm 2025 cần phải có phương án dự phòng để cân đối hài hòa về ngân sách trong triển kinh tế-xã hội của đất nước.

"Việc giảm 2% VAT là một trong những giải pháp có những tác động rất tích cực. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải có giải pháp dự phòng để thu ngân sách, nếu năm 2025 thông qua các dự án lớn, đặc biệt là 5 Chương trình mục tiêu quốc gia, cần ngân sách rất lớn. Tôi cũng đề nghị, quá trình thu và chi ngân sách đảm bảo cân đối hài hòa, góp phần phát triển kinh tế-xã hội", đại biểu Nguyễn Trúc Sơn nêu.

Đồng quan điểm, đại biểu Hà Sỹ Đồng (tỉnh Quảng Trị) cho rằng, việc giảm thuế giá trị gia tăng trong 6 tháng đầu năm 2025, dự kiến làm giảm thu ngân sách khoảng 26,1 nghìn tỷ đồng🐭, trong ngắn hạꦡn điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng cân đối ngân sách, đặc biệt đối với ngân sách địa phương. 

Tuy nhiên, đại biểu Hà Sỹ Đồng tin rằng, với sự điều hành quyết liệt, Chính phủ hoàn toàn có thể bù đắp phần hụt thu này thông qua các biện pháp như thúc đẩy sản xuất kinh doanh, cải cách thuế và sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách dự phòng.

"Mặc dù giảm thuế giá trị gia tăng là giải pháp ngắn hạn, hiệu quả nhưng cần có các biện pháp đồng bộ, dài hạn nhằm cải thiện năng lực sản xuất trong nước, nâng cao chất lượng hàng hóa, đặc biệt là tăng sức cạnh tranh đến thị trường quốc tế", đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu.

Đồng thời với việc giảm thuế, theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, cần tối ưu hóa nguồn thu ngân sách và Chính phủ cũng cần xây dựng và triển khai các biện pháp nhằm tăng cường thu ngân sách từ các nguồn thu khác ngoài thuế giá trị gia tăng để bù đắp phần hụt thu này.

"Một trong những nguồn thu đáng chú ý từ việc phát triển các nguồn như năng lượng sạch, điện khí, điện gió và điện mặt trời...; các khoản thu đột biến kết hợp với việc đảm bảo khai thác bền vững và tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường", đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu.