An Giang phấn đấu đạt 150 ngàn ha lúa chất lượng cao vào năm 2030

UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức hội nghị sơ kết 1 năm thực hiện “Đề án phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 tại An Giang” (Đề án). Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tham dự trực tuyến và chỉ đạo hội nghị.

Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng cho biết, tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, An Giang là tỉnh có diện tích và sản lượng lúa lớn thứ 2 ở khu vực. Hàng năm sản xuất 600 đến 620 ngàn ha lúa, với sản lượng từ 4 - 4,1 triệu tấn/năm. Bên cạnh việc cung cấp cho nhu cầu lương thực trong nước, mỗi năm An Giang còn đóng góp cho xuất khẩu lúa gạo với số lượng khá lớn.

Thực hiện đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, tỉnh đã ban hành kế hoạch với mục tiêu phấn đấu đạt 150 ngàn ha lúa chất lượng cao vào năm 2030. Qua thời gian ngắn triển khai, kế hoạch đã bước đầu đi vào quỹ đạo, nhiều địa phương trong tỉnh đã triển khai kế hoạch nhằm xây dựng chuỗi ngành hàng lúa gạo ổn định, bền vững và an toàn; từng bước thu hẹp dần các diện tích nhỏ lẻ, sản xuất kém hiệu quả, hướng đến sản xuất lớn, theo chuỗi giá trị và gắn với thương hiệu sản xuất an toàn, bền vững.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn An Giang, tỉnh đã triển khai thực hiện 18 mô hình (mỗi mô hình 50 ha) tham gia Đề án này với tổng diện tích 900 ha tại 9 huyện, thị, thành và 4 mô hình thực hiện theo các tiêu chí của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với diện tích 52 ha tại 4 huyện Phú Tân, Châu Thành, Tri Tôn và Thoại Sơn. Riêng trong vụ Thu Đông 2024, hai huyện Phú Tân, Châu Phú cũng đã triển khai sản xuất 165 ha lúa theo quy trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Hiện nay, ngoài 1.117 ha diện tích mô hình được áp dụng triệt để theo các yêu cầu kỹ thuật của quy trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, toàn tỉnh ghi nhận diện tích lúa đạt theo quy trình gần 7.420/20.690 ha. Năm 2024, tổng diện tích lúa áp dụng theo quy trình 1 triệu ha trên địa bàn An Giang đạt 8.536/20.609 ha, đạt 41,4% diện tích kế hoạch của năm 2024.

🅘Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn An Giang đánh giá, các mô hình giúp giảm lượng giống trung bình 67 kg lúa giống/ha. Theo mô hình tham gia Đề án, chỉ cần 80 kg lúa giống/ha; trong khi diện tích không thực hiện Đề án cần tới 120 - 170 kg lúa giống/ha.

Đặc biệt, năng suất ruộng triển khai Đề án đạt 6,5 tấn/ha và trung bình cao hơn ruộng không thực hiện Đề án là 0,1 tấn/ha; chi phí sản xuất cũng giảm trung bình 4 đến 5 triệu đồng/ha; lợi nhuận mô hình thực hiện Đề án cao hơn không thực hiện từ 3,6 - 5,3 triệu đồng/ha.

൲Ông Trần Thanh Hiệp, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn An Giang cho biết, đã triển khai 93 lớp tập huấn tuyên truyền về thực hiện các tiêu chí 1 triệu ha và 12 lớp tập huấn kỹ thuật canh tác theo đúng tiêu chí của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại các địa phương.

Đồng thời, tổ chức mô hình điểm thực hiện theo quy trình sản xuất 1 triệu ha lúa chất lượng cao cho người tham quan học tập và làm cơ sở để nhân rộng. Từ đó, giúp nông dân thay đổi dần tập quán và tư duy trong việc sản xuất theo hướng bền vững và tuân thủ theo một quy trình kỹ thuật sản xuất chặt chẽ.

Tuy nhiên, theo ông Hiệp, Đề án triển khai tại An Giang từ tháng 6/2024 nên tỉnh chưa có chính sách hỗ trợ. Do đó, diện tích chưa thể đạt tiến độ như mục tiêu của kế hoạch. Ngoài ra, nhiều địa phương còn rất lúng túng trong việc triển khai thực hiện. Đến nay chỉ có 2/11 địa phương triển khai mô hình nên diện tích toàn tỉnh chưa đạt yêu cầu.

💛Cùng đó, một số địa phương còn chưa quyết liệt trong việc tổ chức triển khai Đề án theo diện tích đã đăng ký. Tỷ lệ liên kết theo chuỗi lúa gạo còn thấp, chiếm dưới 16% diện tích kế hoạch của doanh nghiệp mà nguyên nhân phần lớn do doanh nghiệp liên kết tiêu thụ khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng trung hạn, dài hạn để đầu tư hệ thống xay xát, chế biến bảo quản và tồn trữ…

Bên cạnh đó, chính sách tín dụng đối với hợp tác xã, tổ hợp tác nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn do đây là loại hình kinh tế tập thể, khó đảm bảo việc thế chấp tài sản…

Năm 2025, An Giang sẽ thực hiện đề án với diện tích 44.051 ha tại 11/11 huyện, thị xã, thành phố; trong đó huyện Thoại Sơn triển khai thực hiện nhiều nhất với 10.300 ha, huyện Tri Tôn trên 8.000 ha và địa phương triển khai ít nhất là thành phố Châu Đốc 276 ha, thành phố Long Xuyên 189 ha. Để nông dân mạnh dạn thực hiện Đề án tại địa phương, vụ Đông Xuân 2024 - 2025 toàn tỉnh sẽ triển khai 47 mô hình với diện tích là 526 ha.

UBND tỉnh An Giang kiến nghị Chính phủ, bộ, ngành rà soát các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực lúa gạo như đất đai, thuế, tín dụng... để thuận lợi đầu tư nhà máy chế biến nông sản, tổ chức liên kết sản xuất và tiệu thụ lúa với hợp tác xã, nông dân theo mô hình. Từ đó, giúp nông dân, hợp tác xã mở rộng sản xuất theo quy mô lớn, giúp tiết giảm chi phí, tăng hiệu quả... theo các tiêu chí của Đề án.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các cấp chính quyền, doanh nghiệp và hợp tác xã phải đồng hành cùng nông dân trong triển khai thực hiện Đề án. Trong đó, doanh nghiệp cần phải cam kết thu mua lúa gạo với giá cao hơn thị trường nhằm khuyến khích nông dân tham gia hợp tác xã, tạo động lực hợp tác và nâng cao lợi nhuận.

ꩲĐể đạt được sự bền vững, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng điều quan trọng là nâng cao năng lực của người nông dân thông qua các hoạt động khuyến nông, phổ biến kỹ thuật canh tác hiệu quả. Đặc biệt, chính quyền cần tuyên truyền tầm quan trọng của mô hình 1 triệu ha lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng kỳ vọng An Giang sẽ là địa phương tiên phong trong xây dựng hệ sinh thái ngành hàng lúa gạo bền vững, góp phần nâng cao thương hiệu và giá trị lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.